KARALNE PRZYGOTOWANIE
(ART. 54 UST. 1 I 2 USTAWY NARKOTYKOWEJ)
JAKO JEDEN Z WYJĄTKÓW OD ZAPISANEJ W KODEKSIE KARNYM ZASADY NIEKARALNOŚCI PRZYGOTOWANIA.

ZASADY NIEKARALNOŚCI PRZYGOTOWANIA

W polskim prawie karnym karalne jest, co do zasady, popełnienie przestępstwa, jak również usiłowanie popełnienia przestępstwa (sytuacja,
w której sprawca w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak
nie następuje – art. 13 § 1 k.k.), przy czym w obu przypadkach zagrożenie karą jest takie samo (art. 14 § 1 k.k.), choć w praktyce kara orzeczona
za usiłowanie będzie niższa, niż w przypadku dokonania przestępstwa.

Samo zaś czynienie przygotowań do popełnienia przestępstwa (sytuacja w której sprawca w celu popełnienia czynu zabronionego podejmuje czynności mające stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania, w szczególności w tymże celu wchodzi w porozumienie z inną osobą, uzyskuje lub przysposabia środki, zbiera informacje lub sporządza plan działania – art. 16 § 1 k.k.).
pozostaje dla organów ścigania obojętne, chyba że ustawa wyraźnie przewiduje jego karalność w danej sytuacji (art. 16 § 2 k.k.).

Taka sytuacja zachodzi zaś w odniesieniu do art. 54 ust. 1 i 2 ustawy narkotykowej, który to przepis co prawda nie posługuje się wprost pojęciem „przygotowania” (z taką sytuacją mamy do czynienia w przepisie art. 57 ustawy narkotykowej), jednakże sam w sobie wprowadza ustawowy wyjątek od zasady niekaralności przygotowania.

W ust. 1 przepisu przewiduje się zagrożenie karą grzywny, ograniczenia wolności, bądź pozbawienia wolności do lat 2, za czyn polegający
na wyrabianiu, posiadaniu, przechowywaniu, zbywaniu lub nabywaniu przyrządów, jeżeli z okoliczności wynika, że służą one lub są przeznaczone
do niedozwolonego wytwarzania, przetwarzania lub przerobu środków odurzających, substancji psychotropowych lub nowych substancji psychoaktywnych, w efekcie więc za przestępstwo uznaje się czynienie przygotowań do popełnienia innego przestępstwa
(czynu z art. 53 ust. 1 ustawy narkotykowej), choćby nie zostało ono popełnione. W ust. 2 pkt 1 przepisu wprowadza się analogiczną odpowiedzialność dla osoby, która przystosowuje do niedozwolonego wytwarzania, przetwarzania, przerobu lub konsumpcji środków odurzających, substancji psychotropowych lub nowych substancji psychoaktywnych naczynia i przyrządy, choćby były wytworzone w innym celu.

Z kolei w ust. 2 pkt 2 przepisu wprowadza się odpowiedzialność karną dla sprawcy, który wchodzi w porozumienie z inną osobą w celu popełnienia przestępstwa określonego w art. 53 ust. 2, które to z kolei tyczy się wytwarzania, przetwarzania albo przerabiania środków odurzających,
substancji psychotropowych lub nowych substancji psychoaktywnych albo przetwarzania słomy makowej, jeżeli przedmiotem tego czynu
jest znaczna ilość środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji psychoaktywnych albo słomy makowej lub czyn ten
został popełniony w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej. Odnosząc się do znamienia „znacznej ilości”, odwołać należy się
do poglądu wypracowanego w orzecznictwie, stosownie do którego: kryterium decydującym o tym, czy ilość środków odurzających jest znaczna,

nieznaczna czy zwykła są: ich masa wagowa (gramy, kilogramy, tony, ilość porcji), rodzaj środka odurzającego (podział na tzw. twarde i miękkie)
i cel przeznaczenia (w celach handlowych, na potrzeby własne). Dodatkowo wskazuje się, iż: znaczna ilość środków odurzających jest ilością porcji wystarczającą na zaspokojenie potrzeb co najmniej kilkudziesięciu osób uzależnionych.

Należy więc być świadomym, iż ten konkretny typ przestępstwa karalny jest także w stadium przygotowania, a nie tylko dokonania.


Adwokat dr Iwona Zielinko